Det er utan tvil haust, og eg vil dela eit lite dikt med dykk:

Grågås

Jeg ser deg der oppe
du haster forbi
i kraftfull
ubrytelig plog.

Tenk om du kunne
- en eneste gang -
la sommeren bli
når du drog – -.

-Hjørdis Gausen Renli

Med åtte roser
Åtte roser vil jeg gi deg:
Én fordi du er så pen.
Én for alle drømmer i deg.
(Lar du meg få plass i én?)
Én fordi du er en hulder.
Én fordi du er en ånd.
Én for trykket av din skulder.
Én for varmen av din hånd.
Én for håpet, én for slottet
vi skal bygge: Det blir åtte -
åtte roser som vil tørste
efter å få være nu
hos den niende og største
ville rose – som er du.

Andrè Bjerke

God morsdag i morgon til alle mødre der ute! Og takk til Mannen for flotte roser.

I fjor ga eg dykk eit adventsdikt, slik mamma alltid gjorde for oss ungane, og eg fann ut eg skulle gjere det same i år. Versågod! Håpar de har glede av det. (Og hugs: Spør om lov viss du ynskjer å bruka det sjølv)

Kjærleiken

Hjørdis Gausen Renli

Takka vere Hjorten vart eg peika i retning av ein ny norsk bokhandel, bokdykk.no.

Og naturleg nok berre måtte eg sjå etter, og jau då: Boka er der òg. Løp og kjøp!

Über allen Gipfeln
Ist Ruh,
In allen Wipfeln
Spürest du
Kaum einen Hauch;
Die Vögelein schweigen im Walde.
Warte nur, balde
Ruhest du auch.

-Johann Wolfgang Goethe (1749-1832)

Rytmen i dette diktet er fantastisk god. Eg lærte det i 2002, trur eg, og sidan den gong har det hoppa fram i hovudet mitt med jamne mellomrom.

Det finnast eit utal norske omsetjingar av dette diktet, og dette skuldast mellom anna (i følge eit foredrag av Knut Hoem) at det i 1932 vart halde ein konkurranse om å laga den beste omsetjinga av dette diktet. I Noreg kom det visstnok inn så mykje som 1147 omsetjingar!

I hovudet mitt svirrar to omsetjingar, ei på bokmål og ei på nynorsk. Bokmålsomsetjinga er André Bjerkes verk, og lyder slik:

Over alle tinder
er fred.
All skogens vinder
tones ned
i åndløs kveld
og fuglene tier blant graner.
Vent, før du aner
stilner du selv.

Den andre omsetjinga har eg tusla rundt og trudd at var Åse Marie Nesse sitt verk, men omsetjinga eg minnast, skil seg frå omsetjinga Hoem skriv er Nesse si.

Her er omsetjinga frå Hoem-foredraget:

Over alle tindar
er ro,
dei siste vindar
susar no
lint gjennom lund.
Småfuglene syng ikkje lenger.
Kvil dine venger
sjølv, om ein stund.

Omsetjinga frå hovudet mitt er betre. Heldigvis fann eg denne òg ein annan stad på nettet, så veit eg iallfall at det ikkje er eg sjølv som har kome på noko så genialt. Men det er trist å ikkje kjenna til kven som har skrive det, så dersom du veit det, set eg pris på at du legg att ei lita melding om det.

Les og nyt!

Vandringsmannens nattvise

Over alle tindar
er ro.
Og alle vindar
høyrast no
knapt som eit sòg.
Små fuglen blundar så varleg.
Vente no! Snarleg
kviler du òg.

Åtte år etter, er sorga litt meir til å bera. Eg treng ikkje halda alt på avstand. Eg kan gje meg sjølv lov til å ta fram kjenslene og sjå at det gjer vondt utan at det riv meg sund. Iallfall ikkje heilt sund.

I dag har eg vore på grava. Eg tente ljos og la att ein liten nett krans av bar og blomar som ei jente på blomsterbutikken batt for meg, akkurat slik eg ville ha han. Men det var ikkje slik denne dagen eigentleg skulle vera. Ein skal ikkje ha “bursdag” for ungane sine ved ein gravstein.

Mamma skreiv i ettertid eit dikt om korleis ho såg meg utanfrå den gongen for 8 år sidan. Diktet er i boka hennar, Byttingen, men eg tenkte å dela det med dykk her òg.

To mødre.

Du smiler mot meg
men armane dine ligg
som døde fuglar i fanget
verkande tomme.
Skulle vori born i dei
To små gutar
skulle dei famna
Sonene dine
som ikkje fekk leva.

Du smiler, vesle,
men sinnet ditt leitar
i lengt
etter dei små
leitar – langt bakom der
kor ingen kan nå -.
Men sjå ikkje på meg, barn
sjå ikkje på meg!
Augo dine brenn sår
i sjela mi -.
Sjå ikkje på meg -
augo dine
er hundre år – - .

Eg er hudlaus no, midt i november. Men eg har vore her før. Eg veit det vert betre att snart.

Du går fram til mi inste grind,
og eg går òg fram til di.
Innanfor den er kvar av oss einsam,
og det skal vi alltid bli.
(Frå “Ord over grind” av Halldis Moren Vesaas)

Så kom boka til mamma ut til sist! Oddvar fekk gjeve ho ut på eiga hand,og vi er kjempestolte!

Biletet er lånt frå oppslaget Trønder-Avisa hadde om saka. (Riktig nok inneheldt det faktafeil, men det får stå sin prøve … )

For interesserte: Boka kan kjøpast ved å kontakta Oddvar eller meg, og ho kostar kr. 250,-

I tillegg ligg ho ute på nokre bokhandlarar på Steinkjer, Levanger og Verdal.

Mamma hadde ein fin tradisjon som er god å minnast no når ho er borte: Ho brukte å senda eit adventsdikt og eit kalenderljos til oss ungane før 1. desember kvart år. Som oftast skreiv ho adventsdikta sjølv, og det er eitt av desse eg ynskjer å dela med dykk. Eg håpar de vil lika det, men hugs; spør om lov før du brukar det sjølv.

Barnet

Han går der
og feier i stallen
må finne litt ro
for sitt sinn.

For slekt er kommet
fra fjern og nær
og alle er gjestfritt
bedt inn.

“Alt folket” skulle jo telles
slik lød keiserens ord
og var en, som han,
av Davids ætt
fikk en dele sitt
hus og sitt bord.

Kvinnene styrer og steller
så alt er såre vel
Selv måtte han ut
det er noe som hender
han vet ikke hva
bare noe han kjenner
han venter på noe i kveld.

Da ser han ute i gata
et par som sårt trenger ly,
og han vet godt
at i tider som nå
er det trengsel i Davids by

Han skynder seg ut
og ber dem
inn i sin lune stall
så får kvinnene komme
med kluter og vann,
og slikt som er kvinners kall.

For her skal det fødes
et barn i natt
det kan han da tydelig se
og med tepper og halm
gjør de leiet i stand
der hun synker
takknemlig ned.

Så sitter han ute og sanser
nattens åndedrag.
En stjerne lyser om stallen
nesten som om det var dag.

Han bader ansikter i dens glans
og føler at noe skjer;
naturen venter sammen med ham
det er som om jorden ber – - -.

Men underligst er det med barnet,
som ligger så trygt hos sin mor.
Da det løfter blikket og ser på ham
blir han fylt av en glede – så stor!

Hans øyne ser,
hans hjerte vet,
men selv fatter
han ingen ting.

- Et barn – og all
denne kjærlighet
som varmer
alle omkring ?

Og øynene følger ham
hvor han går
til sist inn i
drømmenes land.

Der ser han at barnet
smilende står
med stjerneglans
i sitt mørke hår,
og varmer den
hele verden
med sin lille, mektige hånd.

Som de veit, gjekk mamma bort 6. januar i år. Ho var eit skrivande menneske, og etterlet seg mange dikt som ho drøymde om å gje ut i bokform ein dag. Og veit de kva? Oddvar, min kjære stefar, har no bestemt at dette skal setjast ut i livet. Det einaste som står att no, er å sortere nokre av teikningane før materialet skal leverast til trykkjeriet. Eg er så stolt!

I og med at Oktober er “brystkreftmånaden” får de her ein smakebit av eit av mammas dikt ssom handlar om korleis ho opplevde det å få brystkreft.

Kreft

Eg saknar eit bryst
før hadde eg to,
men kreften tok frå meg
det eine

Vonløysa lura – lokka og dro,
eg undra; koss vert det
å leva no
eg kjende meg stengd
og åleine.

Men tida ho sveiv
sitt store hjul
og synte meg fleire
som streva.

Somme kava “for salt og sul”
mens andre mest kvomna
og kraup i skjul
men alle så freista
dei leva -.

No takkar eg livet
- eg er som eg er
og kring meg veks liv
eg får dela.

Eg ser på dei hine
og har dei kjær
Dei ler og dei gret
og dei er meg så nær!
_ _ _

Og meg kunne hendt
det som verre er;
- eg kunne mist noko
av sjela – - .

Hjørdis Gausen Renli

NB: Ikkje bruk dette diktet utan å spørje om lov!